Cyflwyniad
Sefydlwyd Comisiwn Aber Hafren ym mis Mawrth 2024 gan Bartneriaeth Western Gateway i asesu dichonoldeb cynhyrchu ynni ystod llanw yn Aber Hafren. Ar ôl blwyddyn o ymgysylltu â mwy na 500 o arbenigwyr a rhanddeiliaid gyda chefnogaeth ymgynghorwyr arbenigol, mae Comisiwn Aber Hafren wedi dod i’r casgliad bod datblygu ynni ystod llanw yn Aber Hafren yn ymarferol.
Mae’r casgliad hwn o adroddiadau yn darparu mewnwelediadau allweddol i ganfyddiadau’r Comisiwn. Mae’r prif adroddiad yn amlinellu trafodaethau ac argymhellion y Comisiwn, tra bod dogfennau ategol yn cynnig dadansoddiad manwl ar feysydd penodol, gan gynnwys ystyriaethau peirianneg, effeithiau’r system ynni, asesiadau economaidd, a modelau cyllido a chyllid.
Nod yr adroddiadau hyn yw darparu sylfaen dystiolaeth glir i lunwyr polisi, arweinwyr diwydiant, a’r cyhoedd, gan lywio’r camau nesaf wrth archwilio ynni ystod llanw fel rhan o drawsnewid y DU i gynhyrchu pŵer carbon isel, diogel, a dibynadwy.
Adroddiad Llawn Comisiwn Aber Hafren ac Adroddiad Cryno
Mae adroddiad y Comisiwn yn cyflwyno ei drafodaethau yn seiliedig ar adroddiadau technegol arbenigol gan ymgynghorwyr arbenigol, gan gwmpasu pedwar maes allweddol: effaith amgylcheddol, ffactorau cymdeithasol-economaidd, modelau cyllido, ac oblygiadau cynhyrchu ynni. Mae’n gwerthuso dichonoldeb cynhyrchu trydan cynaliadwy o Aber Hafren, gan dynnu ar fewnwelediadau gan dros 500 o unigolion ar draws mwy na 200 o sefydliadau lleol a chenedlaethol yn ystod proses ymgysylltu blwyddyn o hyd. Gweler yr adroddiad cryno am grynodeb lefel uchel yn amlinellu dull y comisiwn, canfyddiadau allweddol, ac argymhellion.
Dogfennau Ategol
Amgylchedd
Mae’r adroddiad yn ystyried adnodd llanw’r Aber, ei allu a’i botensial i gefnogi prosiectau ynni llanw o ran yr amgylchedd a’r effeithiau amgylcheddol sy’n gysylltiedig â chynllun ystod llanw, gyda golwg ar ddarparu casgliadau ac argymhellion ar allu’r Aber, bylchau gwybodaeth presennol a’r ystyriaethau deddfwriaethol sy’n berthnasol i wneud penderfyniadau ar unrhyw gynigion yn y dyfodol.
Awduron: WSP, APEM, a Tresor Consulting.
Atodiadau:
Cymdeithasol-economaidd
Mae’r adroddiad yn diweddaru crynodeb economi ranbarthol ar gyfer Aber Hafren, gan archwilio tystiolaeth bresennol ar gynhyrchu ynni ystod llanw. Mae’n asesu effeithiau economaidd buddsoddiad, gan gynnwys twf cadwyn gyflenwi leol, datblygiad gweithlu, ac ymyriadau sectorol. Mae hefyd yn ystyried effeithiau ar borthladdoedd, busnesau, a chymunedau, gan nodi ffyrdd i leihau aflonyddwch a chynyddu cyfleoedd i’r eithaf.
Awduron: Hardisty Jones, Oxford Economics, ac Arcadis
Atodiadau:
- Atodiad 6 – Gwybodaeth Sylfaenol Economi Ranbarthol
- Atodiad 7 – Modelu Effeithiau Craidd – Effaith economaidd y dyfodol o ynni ystod llanw yn Aber Hafren
- Atodiad 8 – Papur Pwnc Risg Llifogydd ac Erydu Arfordirol
Cyllido a Chyllid
Mae’r adroddiad yn archwilio modelau ariannol a masnachol ar gyfer cyflwyno prosiectau ystod llanw. Mae’n adolygu gwersi cyllido a chyllid o brosiectau seilwaith mawr yn y DU, yn asesu prif opsiynau cyllido gan gynnwys DBFO, Cap & Floor, CfD, a RAB, ac yn darparu dadansoddiad ariannol i gymharu ystod llanw â thechnolegau cynhyrchu eraill.
Awdur: Agilia Infrastructure Partner
Cysylltiad Grid
Mae’r adroddiad yn asesu’r effaith bosibl o gynhyrchu ynni ystod llanw yn Aber Hafren ar system bŵer Prydain Fawr. Mae’n efelychu’r effeithiau ar brisiau pŵer cyfanwerthol, costau cyfyngiadau trosglwyddo, costau polisi CfD, a gwytnwch system, y mae pob un yn dylanwadu ar brisiau defnyddwyr. Mae dadansoddiad yn seiliedig ar ragdybiaethau am ddatblygiad a lleoliad y cyflenwad a’r galw am ynni yn y dyfodol.
Awdur: Arup
Peirianneg
Mae’r adroddiad hwn yn amlinellu’r agweddau peirianneg ar ynni’r llanw yn Aber Afon Hafren i gefnogi asesiad dichonoldeb Comisiwn Aber Afon Hafren. Mae’n crynhoi canfyddiadau o ddwy ffynhonnell: adrannau perthnasol o adroddiad Cynllun Gofodol Cymru i Borth y Gorllewin (Mawrth 2024) a chrynodeb o ystyriaethau peirianyddol a baratowyd ar gyfer y Comisiwn ddiwedd 2024/2025.
Awdur: WSP
